(ĐTCK) Theo phản ánh của các doanh nghiệp, họ đang nóng lòng chờ Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCK), Bộ Tài chính ban hành Quy chế mẫu bán đấu giá cổ phần theo lô, như quy định tại Quyết định 41/2015 của Thủ tướng Chính phủ có hiệu lực từ ngày 15/9 vừa qua, để đẩy nhanh tiến độ thoái vốn, tái cơ cấu doanh nghiệp.
Xếp hàng chờ bán vốn theo lô
Khá lâu trước thời điểm Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 41/2015 về bán cổ phần theo lô, các doanh nghiệp đã nhận được “tín hiệu” của Chính phủ về chủ trương mở ra cơ chế bán vốn theo lô, nên các doanh nghiệp đã đề xuất các bộ, ngành, Chính phủ xem xét phê duyệt phương án bán cổ phần theo lô trước, để ngay khi cơ chế này được Thủ tướng Chính phủ ban hành có thể triển khai sớm.
Đến thời điểm này, khá nhiều doanh nghiệp đã được cấp có thẩm quyền cho phép bán cổ phần theo lô như: Tổng công ty Đường sắt Việt Nam được bán cổ phần theo lô để thoái vốn tại các công ty: Đá Đồng Mỏ, Xuất nhập khẩu thiết bị đường sắt, Vật tư đường sắt, Khách sạn Hải Vân Nam; Tổng công ty Công nghiệp ô tô Việt Nam được bán cổ phần theo lô để thoái toàn bộ vốn tại CTCP Đầu tư và Phát triển vận tải.
Chính phủ cũng cho phép bán cổ phần theo lô để thoái toàn bộ vốn Nhà nước hiện có tại Tổng công ty Công trình giao thông 5, Tổng công ty Công trình giao thông 6 cho nhà đầu tư có năng lực, cam kết đầu tư lâu dài để phát triển doanh nghiệp…
Rất nhiều doanh nghiệp đang xếp hàng chờ bán vốn theo lô và trong bối cảnh Quyết định 41/2015 của Thủ tướng Chính phủ đã có hiệu lực, nhưng họ vẫn phải chờ quy chế mẫu bán đấu giá cổ phần theo lô ra đời. Đây là văn bản quan trọng làm căn cứ cho các sở GDCK, doanh nghiệp triển khai bán vốn theo lô.
Được biết, gần đây, UBCK có nhiều nỗ lực và khẩn trương hoàn tất quy chế mẫu bán đấu giá cổ phần theo lô, để trình Bộ Tài chính cho ý kiến. Do nội dung của văn bản này khá phức tạp về mặt kỹ thuật, nên dù đã được triển khai rốt ráo trong thời gian qua, nhưng đến nay vẫn chưa thể ban hành và đưa vào áp dụng mặc dù Quyết định 41/2015 đã có hiệu lực cách đây hơn 1 tháng.
Ngăn ngừa “đi đêm”
Một trong những quan ngại lớn khi triển khai cơ chế bán vốn theo lô là nguy cơ làm thất thoát tài sản nhà nước, do bên bán và bên mua tìm cách móc ngoặc, “đi đêm” với nhau về cách thức, giá mua bán cổ phần.
Để ngăn ngừa nguy cơ trên, ông Đặng Quyết Tiến, Phó cục trưởng Cục Tài chính doanh nghiệp, Bộ Tài chính cho biết, Quyết định 41/2015 đặt ra yêu cầu toàn bộ hoạt động bán cổ phần theo lô phải tiến hành theo hình thức đấu giá công khai qua Sở GDCK, mà không để doanh nghiệp tự tổ chức bán vốn như một số ý kiến đề xuất.
Trong quá trình xây dựng cơ chế bán cổ phần theo lô, có ý kiến đề nghị, để giảm tải cho Sở GDCK, đồng thời tạo thuận lợi cho doanh nghiệp thực hiện nhanh, với những khoản vốn có giá trị dưới 10 tỷ đồng, thì doanh nghiệp tự tổ chức bán, chỉ những khoản vốn có giá trị từ 10 tỷ đồng trở lên thì đấu giá qua Sở GDCK. Tuy nhiên, nếu để doanh nghiệp tự tổ chức bán vốn thì có nguy cơ làm sai lệch hồ sơ, thậm chí dẫn đến hiện tượng móc ngoặc, “đi đêm” giữa bên mua và bên bán, làm thất thoát tài sản Nhà nước.
Câu hỏi đặt ra là ngay cả khi bán cổ phần theo lô bằng phương thức đấu giá qua Sở GDCK, thì có loại trừ được nguy cơ móc ngoặc, “đi đêm”, dẫn đến bán rẻ tài sản Nhà nước? Ông Tiến nhìn nhận, với quy chế mẫu bán đấu giá cổ phần theo lô, đang được UBCK xây dựng theo hướng chặt chẽ, ràng buộc rõ ràng quyền và trách nhiệm của các bên tham gia, nguy cơ xuất hiện tiêu cực trong hoạt động đấu giá bán cổ phần theo lô sẽ được giảm thiểu.
“Việc bán vốn thông qua hình thức đấu giá công khai qua sở GDCK, nên thông tin sẽ minh bạch hơn, có nhiều đơn vị cùng tham gia giám sát hơn. Điều này sẽ góp phần đảm bảo cho việc tổ chức bán vốn diễn ra minh bạch, công bằng…”, ông Tiến nói và cho biết thêm, việc giám sát các doanh nghiệp thực hiện bán đấu giá cổ phần theo lô sẽ được các cơ quan quản lý tập trung giám sát chặt chẽ từ khâu xây dựng quy chế, công khai thông tin, đến tiếp nhận nhu cầu đăng ký tham gia của nhà đầu tư, minh bạch kết quả đấu giá…
Hữu Hòe
